ایران، انقلاب و آرمان مردم‌سالاری
تاریخ انتشار: ۱۹ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۹۰۹۲۳۵
هر ساله فرا رسیدن نیمه مردادماه، یادآور یکی از بزرگترین اتفاقات تاریخی ایران در قرن گذشته است. وقوع جنبش مشروطه در سده پیشین خورشیدی سرآغاز تحولات مهمی در سیر فکری و سیاسی جامعه ایران بود از این‌رو با وجود گذشت بیش از صد و ده سال از آن جنبش بحث‌ها پیرامون آن داغ و اختلاف نظرها همچنان پابرجا است؛ وضعیتی که نشان دهنده مانایی اثرات این جنبش بر جامعه ایران است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وقوع انقلاب اسلامی در سال ۵۷ استمرار حالت جنبشی و انقلابی جامعه ایران در دوره معاصر را نشان می‌دهد؛ جامعه‌ای که با فزونی گرفتن مشکلات و آگاهی یافتن نسبت به پیشرفت ممالک دیگر و عقب ماندگی خود به دنبال پاسخ به این پرسش بود که چرا غربیان پیش افتادند اما «ممالک محروسه ایران» نتوانست شکوه و عظمت دوران صفوی را حفظ کند. سوالی که «عباس میرزا» شاهزاده خسته و ملول از شکست‌ها مقابل ارتش روسیه از سفیر فرانسه پرسید اولین جرقه‌های انقلاب مشروطه را در دل تاریخ ایران روشن کرد. « نمی‌دانم این قدرتی که شما(اروپایی‌ها) را بر ما مسلط کرده چیست و موجب ضعف ما و ترقی شما چه؟ شما در قشون جنگیدن و فتح کردن و بکار بردن قوای عقلیه متبحرید و حال آنکه ما در جهل و شغب غوطه‌ور و بندرت آتیه را در نظر می‌گیریم. مگر جمعیت و حاصلخیزی و ثروت مشرق زمین از اروپا کمتر است؟ یا آفتاب که قبل از رسیدن به شما به ما می‌تابد تأثیرات مفیدش در سر ما کمتر از شماست؟ یا خدایی که مراحمش بر جمیع ذرات عالم یکسان است خواسته شما را بر ما برتری دهد؟ گمان نمی‌کنم. اجنبی حرف بزن! بگو من چه باید بکنم که ایرانیان را هشیار نمایم.»
تحدید قدرت و توسعه مردم‌سالاری آرمان مشترک مشروطه و انقلاب اسلامی
رئیس جمهور هفته گذشته در جلسه هیات دولت با اشاره به انقلاب مشروطه گفت: ایران پیشگام مردم سالاری دینی درمنطقه و تاسیس پارلمان است و ملت ایران تا پیروزی انقلاب اسلامی، روزهای سخت و آسانی را پشت سرگذاشت که در حکومت به ظاهر مشروطه بود و دارای قانون اساسی و مجلس بودیم اما بیشتر با نام مشروطیت گذشت و در عمل کمتر مشاهده کردیم تا پیروزی انقلاب اسلامی که انقلاب مشروطه تکمیل شد و امروز شاهد مردم سالاری دینی در کشور هستیم.
روحانی با تاکید براینکه تا روزی که به صندوق انتخابات و آرای مردم احترام بگذاریم، هیچ قدرتی نمی تواند به کشور صدمه بزند، تصریح کرد: وقتی در جمهوری اسلامی ایران، دولت، مجلس و سایر ارکان حکومت به صورت مستقیم و غیر مستقیم با آرای مردمی انتخاب می شوند، معنی ندارد فردی در کاخ سفید و در آن طرف دنیا برای پایان حکومت مردم و اغتشاش تصمیم بگیرد.
فرمان جنبش مشروطه در ۱۴ مرداد ۱۲۸۵ به دست مظفرالدین شاه قاجار امضا شد و فصل جدیدی از تحولات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی در دفتر سرنوشت ایران گشوده شد. مشروطه خواهی تا دوره محمدعلی شاه قاجار برای پایان دادن به استبداد داخلی و مبارزه با استعمار خارجی ادامه یافت تا نهایتا مجلس شورای ملی تاسیس و نخستین قانون اساسی کشور ثبت شد. با اینکه ایران اولین کشوری در آسیا بود که انقلاب مشروطه خواهی و تحدید قدرت در آن به وقوع پیوست با این حال دست یافتن به تحدید قدرت و مردم سالاری چندان مسیر همواری طی نکرد.
جنبش مشروطه بعد از شکست‌های پیاپی ایران از روسیه و انعقاد قراردادهایی چون ترکمنچای که باعث تحقیر ملی ایرانیان شد روی داد. موج نارضایتی در جامعه ایران علاوه بر کشورهای خارجی بعد داخلی و استبداد را هم نشانه رفت. در واقع استبداد لجام گسیخته قاجار که تابع هیچ قانون و مقرراتی نبود نهضت مشروطه خواهی را رقم زد. از این رو یکی از اصلی‌ترین آرمان‌های انقلاب مشروطه محدودیت در قدرت مطلقه شاه و تشکیل پارلمان به عنوان نمایندگان مردم و نهاد متعادل کننده قدرت شاه بود. همچنین تشکیل نهادهایی چون انجمن‌های ایالتی برای تحقق مردم سالاری و نقش مردم در اداره جامعه در این انقلاب و قانون اساسی آن پیش‌بینی شد.
دلایل ناکامی مشروطه‌خواهی و برآمدن انقلابی دیگر
آماده نبودن بسترهای فرهنگی، اتفاقات بین‌المللی و توافقات ۱۹۰۵ و ۱۹۱۵ انگلیس و روسیه در مورد ایران و استبداد داخلی باعث شد ایران نه تنها وارد مسیر مردم‌سالاری و تحدید قدرت نشود بلکه با هرج و مرج و سپس جنگ جهانی اول مواجه شد و ثبات گذشته را هم از دست بدهد. بنابراین در نهایت از دل این جنبش حکومت استبدادی و مطلقه رضا شاه برآمد و به ظاهر همه رشته‌ها در انقلاب مشروطه پنبه شد.
اما جامعه ایران خواست خود را فراموش نکرد بلکه مدتی از عیان ساختن آن خودداری کرد تا بسترهای مناسب برای وقوع انقلابی دیگر فراهم شود و انقلاب اسلامی در سال ۵۷ با همین آرمان مردم سالاری و تحدید قدرت مطلقه شاه به پیروزی رسید. البته با این تفاوت که نسبت به انقلاب مشروطه بازگشت به هویت ایرانی و اسلامی را تحت عنوان بازگشت به خویشتن در پیش گرفت و دیگر مانند مشروطه همه راه‌حل عقب ماندگی جامعه ایران را در غرب جستجو نمی کرد.
بازگشت به هویت ایرانی و اسلامی باعث شد که بسترهای فرهنگی و فکری جامعه هم با آرمان مردم سالاری اسلامی و یا همان جمهوری اسلامی همراه شود. از این رو در اصل دوم قانون اساسی برآمده از این انقلاب، نظام جمهوری اسلامی به عنوان نظام رسمی کشور به رسمیت شناخته شده که جمهوریت و اسلامیت ان غیر قابل تغییر است. استمرار صندوق رای در طول چهل سال گذشته با همه فراز و نشیب‌ها و قبض و بسط‌ها نشان دهنده ثبات نسبی جامعه ایران در دست یافتن به آرمان مردم سالاری است.
انقلاب اسلامی تکمیل کننده انقلاب مشروطه بود.تجربیات آن را به کار بست و از اشتباهات آن درس گرفت. برگترین درس و برگ برنده اندیشمندان انقلاب اسلامی از مشروطه این بود که برای تحقق هر آرمانی از جمله محدودیت قدرت و مردم سالاری راهی جز اتکاء به داخل کشور و بسترهای فکری و فرهنگی آن نیست و هیچ قدرت و سفارتخانه خارجی نمی‌تواند برای ایران، جمهوری و دموکراسی به ارمغان بیاورد.
منبع: ایرنا
کلیدواژه: انقلاب اسلامی ایران حسن روحانی جنبش مشروطه انقلاب اسلامی ایران حسن روحانی جنبش مشروطه آرمان مردم سالاری انقلاب اسلامی انقلاب مشروطه مشروطه خواهی جنبش مشروطه قانون اساسی جامعه ایران تحدید قدرت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۹۰۹۲۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
هویت پوشالی صهیونیست‌ها در مقابل ایمان و قدرت موشکی ایران فروریخت
به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از کرمانشاه، علی شجاعی راد در این گفت‌وگو در خصوص پاسخ مقتدرانه و پیروزمندانه نیروهای مسلح کشورمان به رژیم صهیونیستی در عملیات "وعده صادق"، گفت: پس از عید نوروز و عید سعید فطر، این حماسه را بایستی عید پیروزی مقاومت و سومین عید امسال قلمداد کرد.
شجاعی راد اضافه کرد: با انجام این عملیات در واقع از سراسر ایران اسلامی فریاد خونخواهی سرداران عزیزمان سر داده شد و با یک عملیات بزرگ شجره ملعونه و خبیث رژیم صهیونیستی را مورد هدف قرار دادیم و ضربه محکمی به آن زده شد.
وی تصریح کرد: درواقع بیست و ششم فروردین امسال یکی از زیر مجموعه‌های بیست و دوم بهمن‌ماه سال ۵۷ است؛ روزی که امام خمینی(ره) پرچم افتخارآمیز اقتدار و خروش ملت ایران را در دست گرفت و حال در چهل و پنجمین سال پیروزی انقلاب اسلامی فرزندان این انقلاب، بزرگترین حمله موشکی و پهپادی جهان که یک فتح الفتوح به‌سان فتح‌های صدر اسلام و دوران جنگ تحمیلی بود را انجام دادند.
شجاعی راد با اشاره به مطلب چند روز پیش یکی از نشریات معتبر آمریکایی مبنی بر اینکه حال باید به جمهوری اسلامی به عنوان یک ابر قدرت جدید سلام کنید، گفت: هرکسی که درگذشته می‌گفت جمهوری اسلامی ضعیف است و تصور می‌کرد که اهل محافظه‌کاری و مماشات است می‌بیند چنین خبری نیست و بلکه همگان در برابر اقتدار این ملت تعظیم کرده‌اند.
وی افزود: ۴۵سال دشمن از جمله رژیم صهیونیستی تلاش کرد که به انواع و اقسام توطئه‌ها، اقتدار ایران را از بین ببرند اما نه تنها در این راه موفق نشد بلکه همگان دیدند که این اقتدار همه‌ی آن‌ها را روانه پناهگاه‌ها کرد.
این تحلیلگر با اشاره به یکی از جملات رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه "اگر می‌خواهید دنیا به ما احترام بگذارد بایستی قدرتمند باشیم"، گفت: در حالی که روزگاری می‌گفتند اگر یک ناو آمریکایی حرکت کند چند حکومت در غرب آسیا سرنگون می‌شود و یا اینکه کسی جرئت ندارد به سمت اسرائیل یک فشنگ شلیک کند مگر اینکه بخواهد نابود شود؛ دیدیم که چه اتفاقی افتاد! فرزندان انقلاب اسلامی با اتکا به ایمان، تعهد و تخصص خود، کشور را به‌جایی رساندند که جهانیان به عنوان یک ابرقدرت به ما سلام می‌کنند و احترام می‌گذارند.
وی با بیان اینکه ملت ما به عنوان یک ملت متمدن در کنار سایر ملت‌ها خواهد بود و اجازه ستم به آن‌ها را نخواهد داد، گفت: این اقدام نیروهای مسلح کشورمان پایان معادلات وقیحانه و عجیب و غریب صهیونیست‌ها بود، و این‌بار معادله به نفع ما هست و ترکیبات امنیتی منطقه غرب آسیا را ایران مشخص می‌کند و این جمهوری اسلامی است که مشخص می‌کند در این منطقه چه اتفاقی خواهد افتاد و هیچکس بدون اجازه ما کاری نخواهد کرد.
علی شجاعی راد با بیان اینکه همین صهیونیسم‌ها چند هفته قبل جشن "پوریم" یعنی جشن ایرانی کُشی برگزار می‌کردند، گفت: این موضوع به این معناست که ۲هزار و ۵۰۰ سال پیش که نه جمهوری اسلامی و نه انقلاب اسلامی بود، می‌خواستند تمدن ایران از بین برود و در واقع این‌ها فقط با اسلام مشکل ندارند بلکه با هویت ملی ما مشکل دارند و ما با این اقدام، هویت پوشالی و دروغین صهیونیست‌ها را زیر غرش موشک از بین بردیم.
این استاد دانشگاه ادامه داد: صهیونیسم‌ها که از خود به عنوان چهارمین ارتش دنیا و یک ارتش شکست ناپذیر یاد می‌کردند و یک روزی به‌خاطر گم‌شدن یک خلبان خود چهار کشور غرب آسیا را به هم ریختند که آن را پیدا کنند اما امروز می‌بینید که وقیحانه و بزدلانه فکر می‌کنند که چه کاری باید بکنند و نخست وزیر آن ها بیچاره و دیوزانه می‌گوید که ما پاسخ ایران را در غزه می‌دهیم، یعنی می‌خواهد با کشتن زنان و کودکان مظلوم جواب ایران را بدهد.
این تحلیلگر و کارشناس حوزه خاورمیانه، افزود: معادلات منطقه تغییر کرده است و امروز یک قطب قدرتمند در منطقه غرب آسیا به رهبری انقلاب اسلامی به وجود آمده است که دنیای کفر و صهیونیسم را دچار چالش کرده است.
شجاعی با اشاره به اظهارات یکی از نظریه پردازان صهیونیست‌ها مبنی بر اینکه "اکنون در منطقه خاورمیانه بمب نیست که اسرائیل را تهدید می‌کند بلکه در این منطقه یک نسل جوان متکثر به وجود آمده که علاقه شدیدی به فرامین دینی دارد و در رأس آن جوانان مسلمان انقلاب اسلامی ایران است و تهدید اسرائیل این جوانان مسلمان است." خاطر نشان کرد: و همین جوانان مسلمان بودند که چند روز پیش بر سر آن‌ها بمب زدند.
وی با بیان اینکه صهیونیست‌ها بیش از اینکه یک ارتش قوی داشته باشند رسانه و جنگ روانی قوی دارند، گفت: صهیونیست‌ها نزدیک به بیش از دو دهه است که تبلیغات سنگینی در خصوص سامانه‌های دفاعی خود از جمله ،"گنبد آهنین" کرده اما می‌بینیم که این سامانه‌ها در برابر دستاوردهای کشورمان این چنین زانو زده است به گونه‌ای که یکی از سامانه‌های پیشرفته آن‌ها به نام "پیکان" که برای هر موشک آن ۶ میلیون دلار هزینه می‌شود در برابر یک پهپاد ۱۰هزار دلاری ما با شکست قرار می‌گیرد و این پهپاد از آن عبور نیز کرد.
علی شجاعی راد با بیان اینکه از آن زمان که این اسطوره‌های خیالی را می‌بافتند گذشته است، افزود: همه دیدند که چه اتفاقی افتاد و رژیم صهیونیستی با این همه ادعای قدرت، در برابر یک پاسخ کوچک از سوی کشورمان این چنین شکست می‌خورد و این موضوع در تاریخ خواهد ماند.
وی تصریح کرد: شبکه بی‌بی‌سی به عنوان دستگاه دروغ پراکنی رژیم صهیونیستی و هم‌پیمانانش برای اولین‌بار و آخرین‌بار در تاریخ عمر خود یک جمله درست گفت و آن این بود که "هیبت اسرائیل از هم پاشید" و به نظر بنده صهیونیسم به پایان خود رسیده است.
شجاعی در ادامه اشاره‌ای نیز به شهادت سردار زاهدی و چند تن از مستشاران نظامی ایران در سوریه به دست رژیم صهیونیستی داشت، و افزود: ارتش پر خرج و لوس اسرائیل مهمانسرای ساختمان کنسولگری جمهوری اسلامی ایران را در سوریه که هیچ ارزش نظامی ندارد را در یک عملیات ترور بزدلانه و برخلاف کنوانسیون ۱۹۶۹ وین که توسط خود آن‌ها وضع شده بود، مورد هدف قرار می‌دهد و یک شکست بد سیاسی را برای خود رقم زدند.
وی در خصوص پایان صهیونیسم از منظر مذهب تشیع نیز گفت: در منابع روایی شیعه وجود دارد که شاگردان امام صادق(ع) از ایشان پرسیدند که آیات آغازین سوره اسرا منظور چه کسانی هستند که در آخر الزمان یهودیان را از بین می‌برند؟ امام صادق در جواب ۳بار فرمودند: "والله قسم اهل ایران هستند". و ما این پیروزی و نابودی صهیونیسم را فتح باب و تحقق سوره اسرا می‌دانیم.
وی در پایان در خصوص ایجاد حس شور و خوشحالی و برگزاری تجمعات حمایتی از سوی مردم کشورمان در پی عملیات "وعده صادق"، گفت: همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند که "سوخت موشک های ما حضور مردم در صحنه است" اگر این مردم نبودند دست نیروهای نظامی ما بسته می‌شد و مسئولین ما باید از این مردم با بصیرت و همیشه در صحنه قدردان باشند.
خبرنگار: سید محمد مهدی حسینی
انتهای خبر/
کد خبر: 1227432 برچسب‌ها ایسکانیوز خاورمیانه استانی ایسکانیوز سوریه امام خمینی ایران رژیم صهیونیستی انقلاب اسلامی دمشق اسرائیل
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»